စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၂

အရင္တုန္းက လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ေနရင္း Stress အနည္းအက်င္း(သို႕)အမ်ားၾကီး ေတြနဲ႕ ရင္ဆို္င္ခံစားေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ "စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက" နဲ႔ "စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ-၁" ဆိုတဲ့ စာစုေလးေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ Stress ေတြရ တတ္ၾက တာလဲ ဆိုတာနဲ႔ Stress ေတြရလာရင္ ဘာေတြျဖစ္လာတတ္တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးပါတယ္။

ခုေတာ့ Stress ေတြကိုဘယ္လို ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေနာက္ထပ္ စာစု တစ္ခုမွာ ေဖာ္ျပဖို႔ ျပင္ဆင္ ေနတုန္းမွာ မိမိ ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ျပီး Stress ေတြ အလြယ္တကူ ရႏိုင္တဲ့လူမ်ိဳးလား မရႏိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးလားဆိုတာကို စမ္းစစ္ ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ကေလးတစ္ခ်ိဳ႕ကို ၾကားျဖတ္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါရေစ။

Stress ဆိုတဲ့အရာက လူတစ္ဦးမွာ ျဖစ္ေပၚလာတာ၊ခံစားေနရတာ က အဓိက ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ့ ျဖစ္ေပၚခံစား လာတဲ့ Stress ကို အဲ့ဒီ့ လူ က မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆ နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ တုန္႔ျပန္ျခင္း ၊ မွားယြင္းေသာ အေတြးအခၚမ်ားနဲ႕ ရင္ဆိုင္ တတ္ျခင္းျဖစ္ေပၚလာမွသာ အဲ့ဒီ့ Stress က ေၾကာက္စရာေကာင္းလာ ၊ စိုးရိမ္စရာေကာင္းလာ ၊ ျပႆနာ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာမွာပါ။(ဒီအေၾကာင္း ကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ စာစုေလးတစ္ခု မွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။)


ခုေတာ့ (အထူးသျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြထဲမွာ) Stress ေတြ အလြယ္တကူ ရရွိခံစား ရတတ္ၾကတဲ့ သူ အေတာ္မ်ားမ်ား မွာ ေတြ႕ရေလ့ ရွိတဲ့ အခ်က္ကေလးေတြ ကို အရင္ ေရးခ်လိုက္ပါတယ္။အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ နည္းနည္း ကိုက္ညီရင္ Stress ရႏိုင္ဖို႕ နည္းနည္း အလားအလာရွိျပီး..မ်ားမ်ားကိုက္ညီရင္ေတာ့ မ်ားမ်ားျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိပါတယ္။တစ္ခုမွ မကိုက္ညီတဲ့ သူဆိုရင္ေတာ့ Stress(work-related)ေတြကို အလြယ္တကူ ခံစားရေလ့ မရွိ တဲ့ သူမ်ိဳးေတြမို႔ ေပ်ာ္စရာပါပဲ။

အခ်က္ကေလးေတြ ကေတာ့ .........

(၁) အလုပ္/တာ၀န္ တစ္ခုမျပီးမခ်င္း (သို႕) ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတုန္းမွာ မိမိ စိတ္ထဲမွာ ေလးလံျပီး တာ၀န္ပိေနသလို Pressure ေတြ ၊ Tension ေတြ ခံစားေနရတာ မ်ိဳးေတြ …အစိုးရိမ္ၾကီး ေနတတ္တာမ်ိဳးေတြ

(၂) မၾကာမၾကာ နာရီကို ၾကည့္၍ အလုပ္လုပ္ ေနတတ္တာ မ်ိဳး..အခ်ိန္လုေနတတ္ တာမ်ိဳးေတြ

(၃) အလုပ္/တာ၀န္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း အျမဲလိုလို အလ်င္စလို (သို႕) ပ်ာယာခတ္ ဗ်ာမ်ား ေနတတ္တယ္

(၄) ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ကို မေသခ်ာ မပိုင္ႏိုင္လ်က္နဲ႔ အလ်င္စလို ခ်တတ္ လုပ္တတ္တာမ်ိဳး..(ျပီးမွ မွားမွန္းသိတယ္ ဆိုတာ မ်ိဳး၊ မွန္ခ်င္ လည္းမွန္မွာေပါ့)

(၅) ေႏွင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈ တစ္စံုတစ္ရာ ရွိရင္ စိတ္မရွည္ သည္းမခံတတ္ျခင္းမ်ိဳး ၊ စိတ္မေအးႏိုင္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ ေနတတ္တာမ်ိဳး ေတြ (ဥပမာ-ကြန္ပ်ဴတာ hang သြားတာမ်ိဳး၊Lift/Elevator ေစာင့္ရတာမ်ိဳး၊လိုခ်င္တဲ့ အရာက အခ်ိန္မီမေရာက္၊ေနာက္က် ေရာက္လာ တာ မ်ိဳးေတြ ၾကံဳရင္ေပါ့ေနာ)ကိုယ့္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က ေနာက္ကေန ဖိအားေပးေနတယ္လို႕ အလိုလို ခံစားေနရတာမ်ိဳး

(၆) စကားေျပာေတာ့လည္း အလ်င္စလို ျမန္ျမန္သြက္သြက္ ေျပာရင္း တစ္ခါတစ္ရံ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ျဖစ္တတ္ေသးတယ္ (စိတ္ေလာေန တာကိုး)

(၇) အျမဲတန္း အလုပ္ကို စိတ္ေဇာကပ္ျပီး ေနာက္က်မွာေၾကာက္လို႕ အခ်ိန္မွန္မွန္ ေရာက္တယ္ ၊ တာ၀န္က်ရာ ကို
အခ်ိန္မွန္မွန္ သြားတယ္ ။ေနာက္က်တာမ်ိဳးမရွိေစခ်င္လို႔ ဆိုတာမ်ိဳး

(၈) တစ္ခ်ိန္ထဲမွာ ပဲ အလုပ္ေတြ ၊ လုပ္စရာေတြ ကို ေခါင္းထဲ အမ်ားၾကီး စုျပံဳထည့္ထားျပီး အားလံုးကို လည္း တစ္ျပိဳင္တည္း လုပ္ခ်င္ေနတယ္ (တစ္ခါတစ္ရံ အလုပ္သိပ္မ်ား တာ၀န္သိပ္ၾကီး လြန္းရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္) လုပ္ေနရတယ္

(၉) လႈပ္ရွားတာ ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ ၊ break time စားေသာက္တာ က အစ ျမန္ျမန္ သြက္သြက္ နဲ႔ အခ်ိန္လုေနရ သလိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာ ( ဗ်ာမ်ား ေနရတာကိုး)

(၁၀) တစ္ခါတစ္ခါ (သို႕) အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား (သို႕) တစ္ခ်ိန္လံုး စိတ္မရွည္ ၊စိတ္တို ေနတတ္တာ(အလုပ္လုပ္ေနရင္း ကို တင္း ေနတာ ေပါ့ေနာ)

(၁၁) တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး (သို႕) သူမ်ားတစ္ေတြ နဲ႕ စကားေျပာ ဆက္ဆံတဲ့ အခါမွာလည္း စိတ္မရွည္တဲ့ ကိုယ္အမူအယာ ႏႈတ္အမူအယာေတြ ျဖစ္ေနတတ္တာေတြ ၊ေနာက္ …မ်က္ေမွာင္ၾကံဳ႕၊မ်က္ႏွာေၾကာတင္း သလိုျဖစ္ေနတာ ၊မရီမျပံဳးႏိုင္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ၊ ျပီးေတာ့ ကိုယ္တိုင္ ကို က Relax မျဖစ္ေတာ့ပဲ အမ်ားနဲ႔ေျပာဆိုရာမွာ အလ်င္လိုေနတာ မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတတ္တာ

(၁၂) ကိုယ့္ကို ကိုယ္ အရမ္းကို ရည္မွန္းခ်က္ ၾကီးၾကီး နဲ႔ ျဖစ္ခ်င္ေဇာ ေတြ လိုခ်င္ေဇာေတြ (အလုပ္နဲ ႔ပတ္သက္ လို႕ေပါ့ေနာ ) တ အား ၾကီး မားေနတတ္တာမ်ိဳးေတြ (ရာထူးတက္ ေတာ့မယ္ နဲ႔ တူပါတယ္..ၾကိဳးစားေနတယ္တအားပဲ)

(၁၃) မိမိအလုပ္ တာ၀န္လစ္ဟင္းမွာ နဲ႔ အမွား မခံခ်င္တာ ေတြ ၊ သူမ်ားေတြ က အျပစ္အေျပာခံရမွာေတြ ကို တအား ထည့္စဥ္း စား ေနရင္း အလုပ္ကို တအား Energy (ကိုယ္အား၊ဥာဏ္အား)ေတြ စိုက္ထုတ္ျပီး လုပ္ေနတတ္တာမ်ိဴးေတြ

(၁၄) အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ေနရတာမ်ိဳး ၊ အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္တတ္ တဲ့ အက်င့္ ရွိ တတ္တာမ်ိဳးေတြ (လိုအပ္တဲ့ ေနရာမွာ ျပိဳင္တာ ေကာင္း ပါတယ္..မလိုအပ္ပဲ ကိုယ္က ခ်ည္း ႏိုင္ခ်င္ေနရင္ေတာ့ ..အင္း….)


မိမိမွာ အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား နဲ႔ ေန႕စဥ္လုပ္ငန္းမွာ လုပ္ကိုင္ ေနၾကသလား ၊ ဒါမွ မဟုတ္ လုပ္ငန္းအေနအထားကပဲ အဲ့သလို ေတြ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးေနသလား ဆိုတာ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေမးခြန္းထုတ္ရင္း စဥ္းစားၾကည့္စရာပါပဲ။အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြ နဲ႔ မ်ားမ်ား ကိုက္ညီရင္ Stress ကိုခံစားရဖို႕ မ်ားမ်ား က်ိန္းေသေနျပီး ၊ နဲနဲ ကိုက္ညီရင္ နည္းနည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါတယ္။လံုး၀မကိုက္ညီရင္ေတာ့ ေပ်ာ္စရာပါပဲ No Stress At All ေပါ့ေနာ။


တကယ္လို႕ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား (သို႕) အားလံုး က မိမိ ရဲ႕ ေန႕တစ္ဒူ၀ အလုပ္ခြင္မွာ ျဖစ္ေနျပီ ဆိုရင္ေတာ့ Stress ေတြ ၀င္ေရာက္ လာႏိုင္တာမို႕ သတိထားစရာပါပဲ။မိမိမွာ Stress ရွိေနမရွိေန သိစရာ လကၡဏာေတြကိုေတာ့ အရင္က ေရးခဲ့ဖူးပါ တယ္။ဒါေပမယ့္ လံုး၀ ပူစရာ မရွိပါဘူး(Stress ေၾကာင့္ Stress ျဖစ္စရာ မလိုေတာ့ ပါဘူးေပါ့ေနာ) ။ အဲ့ဒီ့ Stress ေတြကို အမွန္အကန္ ေခ်မႈန္း ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ ေနာက္ထပ္ “စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၃” ဆိုတဲ့ စာစု ေလးမွာ လက္လွမ္းမီသမွ် ၾကိဳးစား ၾကည့္ပါရေစခင္ဗ်ာ။

မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ

လင္းၾကယ္ျဖဴ

www.lkphyu.blogspot.com