စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၃

အရင္တုန္းက လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ေနရင္း Stress အနည္းအက်င္း(သို႕)အမ်ားၾကီး ေတြနဲ႕ ရင္ဆို္င္ခံစားေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ၊ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾကေျပေလ်ာ့ေစ-၁ ၊ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၂ ဆိုတဲ့ စာစုေလး ေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ Stress ေတြရတတ္ၾက တာလဲ ဆို တာနဲ႔ Stress ေတြရလာရင္ ဘာေတြျဖစ္လာတတ္တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ ဖူးပါတယ္။

ဒီတစ္ခါေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ/အလုပ္လုပ္ေနရင္း ေပၚေပါက္လာတတ္တဲ့ အဲ့ဒီ့ Stress ေတြကို ဘယ္လို ရင္ဆိုင္ျပီး ေလ်ာ့ပါး ေျပေပ်ာက္ေအာင္ ဘာေတြ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ေလးပါ။တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဘာေၾကာင့္ Stress ရတယ္ဆိုတာ မတူၾကသလို ၊ အခုေနာက္ပိုင္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္(Research) ေတြအရဆိုရင္ တစ္ခ်ိဳ႕ Stress ေတြဟာ အလုပ္နဲ႔လူ ကို အေထာက္ အကူ ျပဳေန တယ္လို႕ေတာင္ ဆိုထားၾကျပန္ပါတယ္။

စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေတြ ကိုရင္ဆိုင္ေျဖရွင္း ၾကတဲ့ေနရာမွာ အမ်ားနဲ႕ေျဖရွင္းတဲ့နည္း (Organizational Approach) နဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းနည္း(Individual Approach) ဆိုျပီးရွိေပမယ့္..ဒီတစ္ခါေတာ့ Individual Approach နည္းမ်ားကိုပဲ ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးပါရေစ။

တစ္ဦးခ်င္းဆီမွာ Stress ကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းပံုေတြကြဲလြဲၾကပါသတဲ့။အဲ့ဒီထဲမွာ မွ Positive Copers နဲ႕ Negative Copers ဆိုျပီး ကြဲျပားၾကတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ လူတစ္ဥိးရဲ႕Attitude နဲ႔ အျမင္ေပၚ မူတည္လို႕ အေကာင္းနည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ အဆိုးနည္းလမ္းမ်ား ဆိုျပီး Stress ကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းပံုေတြ (How to deal with stress!!)ေတြက မတူညီၾကပါဘူး။






Negative Copers မ်ားကေတာ့.(.ဒါမွမဟုတ္ အဲ့သလိုေတြလုပ္မိေနျပီဆိုရင္ေတာ့ Negative Copers ထဲမွာပါ ေနျပီ ဆိုရ မွာ ေပါ့ ေနာ..)

• Smoking (ေဆးလိပ္စေသာက္ျခင္း(သို႕)ေသာက္ေလ့ရွိတာထက္ ပိုျပီးေသာက္တတ္ျခင္း တို႕ျဖင့္ တစ္နည္း)

• Drinking (အရက္ေသစာ မွီ၀ဲ တတ္လာျခင္း(သို႕) ေသာက္သံုးေနက်ထက္ ပိုမို ေသာက္သံုးျခင္း ျပဳလို႕တနည္း)

• Illegal Drugs(မူးယစ္ေဆး၀ါးကို သံုးစြဲ လို႕တစ္နည္း)

• Blaming others (မိမိ ပတ္၀န္းက်င္/အသိုင္းအ၀န္းကို အျပစ္တင္ လို႕ တနည္း. .ဥပမာ.. သူတို႕ေၾကာင့္ ဒါေတြျဖစ္ရတာ ဆိုတာ မ်ိဳးေပါ့)

• Other self destructive behaviors (ျပီးေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ဒုကေရာက္ေစတဲ့ အထက္ပါနည္းမ်ား (သို႕).ေအာ္ဟစ္ညည္းတြားျခင္းမ်ား..စိတ္တိုေပါက္ကြဲျခင္းမ်ား..သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္စြာ ေနထိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ေသာ အေနအထား မ်ား..ေတြေ၀ ျခင္းမ်ား .စိတ္နဲ႔လူနဲ႔မကပ္ျခင္းမ်ား..အာရံုစူးစိုက္မႈေလ်ာ့နည္းျခင္းမ်ား..ေမ့ေလွ်ာ့ေပါ့ဆ လာတတ္ျခင္းမ်ား ….စတဲ့ ေနထိုင္ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမ်ိဳးေတြ)...

...စတဲ့ အေလ့အထမ်ားနဲ႔ Stress ေတြကိုေျဖေဖ်ာက္ ဖို႕ၾကိဳးစားေလ့ရွိပါတယ္။

~~~~~(ဒါေပမယ့္ ဒီလိုနည္းလမ္းေတြဟာ တစ္ခဏတာ သာ စိတ္ေျပေပ်ာက္ မႈကို ရရွိေစတဲ့အျပင္ မိမိကိုယ္တိုင္ အေပၚ ဒုကၡ ေဘးဥပါဒ္ေတြ ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ Stress ကို အမွန္တကယ္ေျပေလ်ာ့ေစျခင္းမရွိ သလို ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ရန္လည္း လံုး၀ မသင့္ေတာ္ မမွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ျဖစ္တယ္တာမို႕ အထူး သတိထားသင့္ပါတယ္။)~~~~~

Positive Copers ေတြကေတာ့ stress ေတြမ်ားလာရင္.(ဒါမွမဟုတ္ stress ေတြမ်ားတိုင္း ဒီလိုေလးေတြလုပ္တတ္ရင္ေတာ့ Positive Copers ေပါ့ေနာ..)

• Exercising (ကစားခုန္စား၊ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျပဳလုပ္လို႔တစ္နည္း ...ဥပမာ-ေျပးျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ၊ GYM သို႕သြားျခင္း ၊ ေရကူးျခင္း စတဲ့မိမိ ၀ါသနာပါရာ တစ္ခုခု ကို လုပ္ကိုင္တတ္ၾကပါတယ္)

• Support groups (သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔အခ်ိန္ေပးလို႕ အတူတကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ စကားေျပာျခင္း ၊ ေဆြးေႏြးျခင္း ၊ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ျခင္း၊သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ရယ္စရာမ်ားေျပာျခင္း..စတဲ့ စိတ္ေျပေလ်ာ့စရာ အခ်ိန္ေတြေပးလို႕ တစ္နည္း)

• Yoga (အေၾကာေျဖ စိတ္ေျပေလ်ာ့ေစရန္ Yoga က်င့္စဥ္ျဖင့္ တစ္နည္း)

• Meditation (တရားထိုင္ျခင္း၊ တရားမွတ္ျခင္း၊ စိတ္ကိုတည္ျငိမ္ ေအာင္စုစည္းျခင္း၊ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ပုတီးစိပ္ျခင္း..စတဲ့ စိတ္အေလ အလြင့္ နည္းပါးေအာင္ စိတ္ကိုတတ္ႏိုင္သမွ် စုစည္းတည္ျငိမ္စြာထားႏိုင္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ နည္းမ်ား ျဖင့္ တစ္နည္း)

• Good Eating Habits ( အဟာရျပည့္၀လို႕က်န္းမာေရးအတြက္သင့္ေလွွ်ာ္မယ့္ အစားအေသာက္မ်ားကို စားသံုးျခင္း၊ အစား အေသာက္ အခ်ိန္မွန္ေအာင္ စားေသာက္ျခင္းမ်ားျဖင့္ တစ္နည္း)

• Changing a negative attitude (မိမိစိတ္မွာထင္ဟပ္ေနတဲ့ စိတ္ညစ္စရာ ေတြ စိတ္ဆင္းရဲစရာေတြကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ အခ်ိန္ပိုင္းေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ေမ့ေပ်ာက္ေအာင္ၾကိဳးစားျခင္း(သို႕) မိမိ တစ္ဦးတည္းတစ္ေယာက္ တည္းမွာ ပဲ ပူပင္ေသာကေတြ ရွိတတ္တာ မဟုတ္ေၾကာင္း နားလည္ႏိုင္/တတ္ ေအာင္ၾကိဳးစားျခင္း၊ မိမိမွာ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပသနာရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းအရာ ကိုနားလည္ျပီး စိတ္ညစ္ညဴးေနျခင္းထက္ ဘယ္လိုအေျဖရွာ ေဖာက္ထြက္မ လဲ ဟူ စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္း ၊ မိမိဘာမွ မတတ္ႏိုင္ မေျပာင္းလဲ ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ား အတြက္ စိတ္ညစ္၊ စိတ္ဓါတ္က်ေနမည့္အစား မိမိဘာေတြတတ္ႏိုင္၊ဘာေတြ လုပ္ႏိုင္သလဲ ဆိုတာမ်ိဳးကို ေတြးေတာ က်င့္သံုးျခင္း ၊စိတ္အားကို တက္ၾကြေစမည့္ စာေပမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာျခင္း အစရွိတဲ့ နည္းမ်ား ၊ မိမိစိတ္ကို ထည့္သြင္း ႏွစ္ျမဳပ္ထားႏိုင္မည့္ ကိစၥ တစ္ခုခု ကို လုပ္ကိုင္ျခင္း(Blogging တာ ေတာင္ အဲ့ဒီ့အထဲ ပါေနမလားမသိ) ျဖင့္တစ္နည္း… (ဒီနည္းကေတာ့ စိတ္ဓါတ္ပိုင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕အတြက္ တစ္ခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြ (သို႕) အားလံုးကို က်င့္သံုးေနႏိုင္ေပမယ့္..တစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ Positive Thinking ဆိုတာက Attitude ေပၚလိုက္လို႕ လြယ္ကူခ်င္မွလြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။လူအမ်ိဳးမ်ိဳး..စိတ္အေထြေထြ ဆိုသလိုေပါ့။)

.....စလို႕ Stress ဒဏ္ ကို ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္း ၾကပါတယ္။

ဒီလို နည္းေတြကေတာ့ အားလံုးအတြက္ သင့္ေတာ္မွန္ကန္ျပီး ဘာေဘးဥပၸါဒ္မွ မရွိတဲ့အတြက္ Positive နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔သာ Stress ေတြကို ေျပေလွ်ာ့ / ေျဖေပ်ာက္ေစသင့္ပါတယ္ ဆိုတာ ေလးကို လက္လွမ္းမီသေလာက္ကေလးပါ။

ေနာက္ထပ္စာစုေလး တစ္ခုေလးမွာေတာ့ Stress ေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ အမ်ားနဲ႔ (လုပ္ငန္းအလိုက္) ေျဖရွင္းနည္း Organizational Approach နဲ႔ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ Individual Approach ဆိုျပီး ရွိတဲ့ အထဲက Individual Approach မွာ ေျဖရွင္းနည္း၊ကိုင္တြယ္ပံု အေသးစိတ္ အဆင့္ေလးေတြ ကို လက္လွမ္းမီ သေလာက္ကေလး ထပ္မံေဖာ္ျပ ေပးသြား ပါရ ေစ လို႕........

မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ

လင္းၾကယ္ျဖဴ

www.lkphyu.blogspot.com