Thursday, February 3, 2011

ကိုယ္ပိုင္ခံစားခ်က္ မ်ားနဲ႕ ဧကံျဖိဳး

ေနရာ က ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ လိွဳင္ နယ္ေျမထဲ မွာ

အျဖစ္ အပ်က္ က သံုးပြင့္ဆိုင္ ရင္ခုန္မွတ္တမ္း

သူတို႕တေတြက ရဲရင့္ .... ျပီးေတာ့ လွိဳင္း ...ေနာက္တစ္ေယာက္ က မိုးခင္ခင္
အဲ့ဒီ့ သံုးဦး စလံုးရဲ႕ ရင္ခံုသံေတြ ဟာ ခပ္ျပင္းျပင္းေတြ ျဖစ္ လာတဲ့ အခါ ..............................

ကိုယ္စီ ကိုယ္ငွ တို႕ ရဲ႕ " ကိုယ္ပိုင္ ခံစားခ်က္" ... တကယ့္ ကို "ကိုယ္ပိုင္ခံစားခ်က္" ေတြ ျဖစ္လာ ခဲ့ပါေတာ့ တယ္....။ ။

အဲ့ ဒီ သံုးပြင့္ဆိုင္ ရသစံု အခ်စ္ ဇာတ္လမ္းေလးကို ႏွသံုးသား နဲ႕ ထြင္း အသက္သြင္းရင္း ဇာတ္လမ္း ေလး ဆင္ လို႕ ခံစား ပံုေဖာ္ေပးလိုက္ သူ က ကၽြန္ေတာ့္ မိတ္ေဆြ ၾကီး " ဧကံျဖိဳး"

သူက ဟန္သစ္မဂၢဇင္း၊ ဖက္ရွင္မဂၢဇင္း၊ ျမွားနတ္ေမာင္မဂၢဇင္း၊ ေၾကာ္ျငာမဂၢဇင္းေတြမွာ၁၉၉၀ မွ ၁၉၉၅ အထိပါဝင္ ေရးသားခဲ့ တဲ့ ကေလာင္ရွင္ ....ျပီးေတာ့ ......."ကိုယ္ပိုင္ ခံစားခ်က္" တို႕ရဲ႕ သခင္ ....

သူက အခုထုတ္ေ၀မယ့္ ကိုယ္ပိုင္ခံစားခ်က္ ကို ပထမအႀကိမ္အၿဖစ္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ အင္ႀကင္းၿမဳိင္စာေပ ကေန အခ်စ္ရွိေသာေန ့စဲြမ်ား အမည္ နဲ ့ထုတ္ေ၀ခဲ ့တယ္.. မႀကာခင္မွာပဲသူ႕ရဲ႕ လက္ရာမြန္ ကို ဒါရုိက္တာ ေမာင္မ်ဴိးမင္း ( ရင္တြင္းၿဖစ္) က ႏွစ္သက္ခံုမင္လို ႕အဲ့ဒီ့နာမည္နဲ႔ပဲ ဇာတ္ေကာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ ေဒြး၊ ထြန္းအိၿႏၵာဗုိလ္၊ ခင္ဇာၿခည္ေက်ာ္ တုိ ့နဲ႔ ဗီဒီယိုဇတ္ကား ရုိက္ကူးခဲ့လို႕ နာမည္ ေက်ာ္ၾကား လူၾကိဳက္မ်ားခဲ့ ျပန္ပါတယ္......

ဒါရုိက္တာေမာင္မ်ဴိးမင္း (ရင္တြင္းၿဖစ္)ကပဲ အဲ့ဒီ့၀တၱဳဇတ္လမ္းကို ထပ္၀ယ္ျပီး ဒုတိယ အႀကိမ္ DVD ဇတ္ကားႀကီးအၿဖစ္ နဲ႔ စုိင္းစုိင္းခမ္းလွဳိင္၊ မုိးေဟကုိ၊ သင္ဇာ၀င့္က်ာ္ တုိ႔ကိုပါ၀င္ေစကာ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ မွာ " အမုန္းသမိုင္း" အမည္နဲ႕ တေခတ္ဆန္းေစခဲ့ျပန္ပါတယ္...

ယခုတစ္ဖန္ စာေရးဆရာ ဧကံၿဖဳိး က သူ၏ကုိယ္ပုိင္ခံစားခ်က္ၿဖစ္ေသာထုိ၀တၱဳကုိယေန႕ေခတ္ကာလႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ၿဖစ္ေစဖို႕ ၀တၱကို ဳအစကေန အဆံုး ၿပန္လည္ၿပင္ဆင္တည္းၿဖတ္ကာ ဒုတိယအႀကိမ္အၿဖစ္ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀တင္ဆက္ဦးမွာၿဖစ္ပါ တယ္...

ဇာတ္ကြက္ လွလွ ..အခ်စ္ရသ ရႊန္းရႊန္းေ၀ေ၀ နဲ႕ ဖတ္ရသူတိုင္း ရင္ထဲ စိမ့္ေနေအာင္ စြဲေဆာင္ေစမွာေသခ်ာတဲ့ "ဧကံျဖိဳး" ရဲ႕ "ကုိယ္ပိုင္ခံစားခ်က္" ၀တၳဳရွည္ကာင္း တစ္ပုဒ္ဟာ မၾကာခင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႕မွာ ထုတ္ေ၀ေ တာ့မွာျဖစ္ လို႕ အခုလာမယ့္ ခ်စ္သူမ်ားေန႔မွာ မိမိရဲ႕ခံုမင္ရသူ တစ္ဦးဦးကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေစပါးေသးခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း အင္မတန္မွ ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးေလးပါပဲ လို႕ သူ႕ရဲ႕စာမူကို ခံစားမွ်ေ၀ ေဖာ္ညႊန္းေပးလိုက္ ပါရေစ ခင္ဗ်ာ..... ။ ။

( စာမေရးတာၾကာေပမယ့္ ကိုယ့္မိတ္ေဆြ ၾကီးအတြက္ မအားတဲ့ၾကားကေန အခုလို ပံ့ပိုးကူညီခြင့္ရတာ ကို ၀မ္းသာမိပါတယ္။ ဆက္လက္ေအာင္ျမင္ပါေစ ေဘာ္ဒါၾကီး ဧကံျဖိဳး (ခ) KYP ေရ ...ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေပ်ာက္ေနပါဦးမယ္)

မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Sunday, March 14, 2010

စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၃



အရင္တုန္းက လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ေနရင္း Stress အနည္းအက်င္း(သို႕)အမ်ားၾကီး ေတြနဲ႕ ရင္ဆို္င္ခံစားေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾကေျပေလ်ာ့ေစ-၁ စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၂ ဆိုတဲ့ စာစုေလး ေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ Stress ေတြရတတ္ၾက တာလဲ ဆို တာနဲ႔ Stress ေတြရလာရင္ ဘာေတြျဖစ္လာတတ္တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ ဖူးပါတယ္။

ဒီတစ္ခါေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ/အလုပ္လုပ္ေနရင္း ေပၚေပါက္လာတတ္တဲ့ အဲ့ဒီ့ Stress ေတြကို ဘယ္လို ရင္ဆိုင္ျပီး ေလ်ာ့ပါး ေျပေပ်ာက္ေအာင္ ဘာေတြ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ေလးပါ။တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဘာေၾကာင့္ Stress ရတယ္ဆိုတာ မတူၾကသလို ၊ အခုေနာက္ပိုင္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္(Research) ေတြအရဆိုရင္ တစ္ခ်ိဳ႕ Stress ေတြဟာ အလုပ္နဲ႔လူ ကို အေထာက္ အကူ ျပဳေန တယ္လို႕ေတာင္ ဆိုထားၾကျပန္ပါတယ္။

စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေတြ ကိုရင္ဆိုင္ေျဖရွင္း ၾကတဲ့ေနရာမွာ အမ်ားနဲ႕ေျဖရွင္းတဲ့နည္း (Organizational Approach) နဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းနည္း(Individual Approach) ဆိုျပီးရွိေပမယ့္..ဒီတစ္ခါေတာ့ Individual Approach နည္းမ်ားကိုပဲ ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးပါရေစ။

တစ္ဦးခ်င္းဆီမွာ Stress ကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းပံုေတြကြဲလြဲၾကပါသတဲ့။အဲ့ဒီထဲမွာ မွ Positive Copers နဲ႕ Negative Copers ဆိုျပီး ကြဲျပားၾကတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ လူတစ္ဥိးရဲ႕Attitude နဲ႔ အျမင္ေပၚ မူတည္လို႕ အေကာင္းနည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ အဆိုးနည္းလမ္းမ်ား ဆိုျပီး Stress ကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းပံုေတြ (How to deal with stress!!)ေတြက မတူညီၾကပါဘူး။






Negative Copers မ်ားကေတာ့.(.ဒါမွမဟုတ္ အဲ့သလိုေတြလုပ္မိေနျပီဆိုရင္ေတာ့ Negative Copers ထဲမွာပါ ေနျပီ ဆိုရ မွာ ေပါ့ ေနာ..)
  • Smoking (ေဆးလိပ္စေသာက္ျခင္း(သို႕)ေသာက္ေလ့ရွိတာထက္ ပိုျပီးေသာက္တတ္ျခင္း တို႕ျဖင့္ တစ္နည္း)
  • Drinking (အရက္ေသစာ မွီ၀ဲ တတ္လာျခင္း(သို႕) ေသာက္သံုးေနက်ထက္ ပိုမို ေသာက္သံုးျခင္း ျပဳလို႕တနည္း)
  • Illegal Drugs(မူးယစ္ေဆး၀ါးကို သံုးစြဲ လို႕တစ္နည္း)
  • Blaming others (မိမိ ပတ္၀န္းက်င္/အသိုင္းအ၀န္းကို အျပစ္တင္ လို႕ တနည္း. .ဥပမာ.. သူတို႕ေၾကာင့္ ဒါေတြျဖစ္ရတာ ဆိုတာ မ်ိဳးေပါ့)
  • Other self destructive behaviors (ျပီးေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ဒုကေရာက္ေစတဲ့ အထက္ပါနည္းမ်ား (သို႕).ေအာ္ဟစ္ညည္းတြားျခင္းမ်ား..စိတ္တိုေပါက္ကြဲျခင္းမ်ား..သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္စြာ ေနထိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ေသာ အေနအထား မ်ား..ေတြေ၀ ျခင္းမ်ား .စိတ္နဲ႔လူနဲ႔မကပ္ျခင္းမ်ား..အာရံုစူးစိုက္မႈေလ်ာ့နည္းျခင္းမ်ား..ေမ့ေလွ်ာ့ေပါ့ဆ လာတတ္ျခင္းမ်ား ….စတဲ့ ေနထိုင္ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမ်ိဳးေတြ)...
...စတဲ့ အေလ့အထမ်ားနဲ႔ Stress ေတြကိုေျဖေဖ်ာက္ ဖို႕ၾကိဳးစားေလ့ရွိပါတယ္။

~~~~~(ဒါေပမယ့္ ဒီလိုနည္းလမ္းေတြဟာ တစ္ခဏတာ သာ စိတ္ေျပေပ်ာက္ မႈကို ရရွိေစတဲ့အျပင္ မိမိကိုယ္တိုင္ အေပၚ ဒုကၡ ေဘးဥပါဒ္ေတြ ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ Stress ကို အမွန္တကယ္ေျပေလ်ာ့ေစျခင္းမရွိ သလို ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ရန္လည္း လံုး၀ မသင့္ေတာ္ မမွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ျဖစ္တယ္တာမို႕ အထူး သတိထားသင့္ပါတယ္။)~~~~~

Positive Copers ေတြကေတာ့ stress ေတြမ်ားလာရင္.(ဒါမွမဟုတ္ stress ေတြမ်ားတိုင္း ဒီလိုေလးေတြလုပ္တတ္ရင္ေတာ့ Positive Copers ေပါ့ေနာ..)

  • Exercising (ကစားခုန္စား၊ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျပဳလုပ္လို႔တစ္နည္း ...ဥပမာ-ေျပးျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ၊ GYM သို႕သြားျခင္း ၊ ေရကူးျခင္း စတဲ့မိမိ ၀ါသနာပါရာ တစ္ခုခု ကို လုပ္ကိုင္တတ္ၾကပါတယ္)
  • Support groups (သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔အခ်ိန္ေပးလို႕ အတူတကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ စကားေျပာျခင္း ၊ ေဆြးေႏြးျခင္း ၊ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ျခင္း၊သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ရယ္စရာမ်ားေျပာျခင္း..စတဲ့ စိတ္ေျပေလ်ာ့စရာ အခ်ိန္ေတြေပးလို႕ တစ္နည္း)
  • Yoga (အေၾကာေျဖ စိတ္ေျပေလ်ာ့ေစရန္ Yoga က်င့္စဥ္ျဖင့္ တစ္နည္း)
  • Meditation (တရားထိုင္ျခင္း၊ တရားမွတ္ျခင္း၊ စိတ္ကိုတည္ျငိမ္ ေအာင္စုစည္းျခင္း၊ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ပုတီးစိပ္ျခင္း..စတဲ့ စိတ္အေလ အလြင့္ နည္းပါးေအာင္ စိတ္ကိုတတ္ႏိုင္သမွ် စုစည္းတည္ျငိမ္စြာထားႏိုင္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ နည္းမ်ား ျဖင့္ တစ္နည္း)
  • Good Eating Habits ( အဟာရျပည့္၀လို႕က်န္းမာေရးအတြက္သင့္ေလွွ်ာ္မယ့္ အစားအေသာက္မ်ားကို စားသံုးျခင္း၊ အစား အေသာက္ အခ်ိန္မွန္ေအာင္ စားေသာက္ျခင္းမ်ားျဖင့္ တစ္နည္း)
  • Changing a negative attitude (မိမိစိတ္မွာထင္ဟပ္ေနတဲ့ စိတ္ညစ္စရာ ေတြ စိတ္ဆင္းရဲစရာေတြကို တတ္ႏိုင္ သေလာက္ အခ်ိန္ပိုင္းေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ေမ့ေပ်ာက္ေအာင္ၾကိဳးစားျခင္း(သို႕) မိမိ တစ္ဦးတည္းတစ္ေယာက္ တည္းမွာ ပဲ ပူပင္ေသာကေတြ ရွိတတ္တာ မဟုတ္ေၾကာင္း နားလည္ႏိုင္/တတ္ ေအာင္ၾကိဳးစားျခင္း၊ မိမိမွာ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပသနာရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းအရာ ကိုနားလည္ျပီး စိတ္ညစ္ညဴးေနျခင္းထက္ ဘယ္လိုအေျဖရွာ ေဖာက္ထြက္မ လဲ ဟူ စဥ္းစားေတြးေခၚျခင္း ၊ မိမိဘာမွ မတတ္ႏိုင္ မေျပာင္းလဲ ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ား အတြက္ စိတ္ညစ္၊ စိတ္ဓါတ္က်ေနမည့္အစား မိမိဘာေတြတတ္ႏိုင္၊ဘာေတြ လုပ္ႏိုင္သလဲ ဆိုတာမ်ိဳးကို ေတြးေတာ က်င့္သံုးျခင္း ၊စိတ္အားကို တက္ၾကြေစမည့္ စာေပမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာျခင္း အစရွိတဲ့ နည္းမ်ား ၊ မိမိစိတ္ကို ထည့္သြင္း ႏွစ္ျမဳပ္ထားႏိုင္မည့္ ကိစၥ တစ္ခုခု ကို လုပ္ကိုင္ျခင္း(Blogging တာ ေတာင္ အဲ့ဒီ့အထဲ ပါေနမလားမသိ) ျဖင့္တစ္နည္း… (ဒီနည္းကေတာ့ စိတ္ဓါတ္ပိုင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕အတြက္ တစ္ခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြ (သို႕) အားလံုးကို က်င့္သံုးေနႏိုင္ေပမယ့္..တစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ Positive Thinking ဆိုတာက Attitude ေပၚလိုက္လို႕ လြယ္ကူခ်င္မွလြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။လူအမ်ိဳးမ်ိဳး..စိတ္အေထြေထြ ဆိုသလိုေပါ့။)
.....စလို႕ Stress ဒဏ္ ကို ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္း ၾကပါတယ္။

ဒီလို နည္းေတြကေတာ့ အားလံုးအတြက္ သင့္ေတာ္မွန္ကန္ျပီး ဘာေဘးဥပၸါဒ္မွ မရွိတဲ့အတြက္ Positive နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔သာ Stress ေတြကို ေျပေလွ်ာ့ / ေျဖေပ်ာက္ေစသင့္ပါတယ္ ဆိုတာ ေလးကို လက္လွမ္းမီသေလာက္ကေလးပါ။


ေနာက္ထပ္စာစုေလး တစ္ခုေလးမွာေတာ့ Stress ေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ အမ်ားနဲ႔ (လုပ္ငန္းအလိုက္) ေျဖရွင္းနည္း Organizational Approach နဲ႔ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ Individual Approach ဆိုျပီး ရွိတဲ့ အထဲက Individual Approach မွာ ေျဖရွင္းနည္း၊ကိုင္တြယ္ပံု အေသးစိတ္ အဆင့္ေလးေတြ ကို လက္လွမ္းမီ သေလာက္ကေလး ထပ္မံေဖာ္ျပ ေပးသြား ပါရ ေစ လို႕........

မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Monday, March 1, 2010

ေျခာက္ခန္းသြားေလေသာ ...



ဆည္းလည္းသံလို
စကားခ်ိဳနဲ႕
နားခိုပါရေစ တစ္ညတစ္ေလတဲ့.....

တည္းျပီးအျပန္
စကားမာန္ဖြဲ႔
နားရန္မလႊဲသာ လို႕ "အိမ္အိုစုတ္"မွာ ေနခဲ့ရတာတဲ့.....။.....။


လင္းၾကယ္ျဖဴ

(ကဗ်ာေခါင္းစဥ္ေလးကို ေတာ့ သူငယ္ခ်င္း ေက်ာ္စိုးခိုင္ နဲ႔ ေရႊဇင္ တုိ႕ က ၀ိုင္းစဥ္းစားေပးၾကလို႕ ေက်းဇူးပါ)

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Sunday, February 21, 2010

ဦးတည္ရာလမ္း အလွမ္းမပ်က္


“ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ နဲ႔ အသက္ရွင္ ရင္ ေမွ်ာ္ေနရင္း လင့္သြားမယ္” ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ “ရည္မွန္းခ်က္ ၊ ဦးတည္ခ်က္ ကေလးေတြ နဲ႔ အသက္ရွင္တာက ပိုျပီး အဓိပၸါယ္ရွိတယ္”…..ဆိုတဲ့ ဆရာေတာ္ တစ္ပါးေဟာျပ သြန္သင္မႈေလးကို သတိရရင္း နဲ႔ အဲ့ဒီ့ Aim/Objective/Goal နဲ႔ Plan ဆိုတာေလးေတြ ကို အေတြးေရာက္သြားမိ ပါတယ္။

လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ၊ Organization ေတြ ထဲမွာ တာ၀န္ထမ္းေနရသူမ်ားအဖို႕ အဲ့ဒီ့ စကားလံုးေတြကို ရင္းႏွီးျပီးသားျဖစ္သလို ဦးတည္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လို အခ်က္ေတြနဲ႕ ျပည့္စံုရမယ္ဆိုတာကို သိၾကပါတယ္။ေနာက္ျပီး ဒီလို ဦးတည္ခ်က္ ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္းဟာ အလုပ္အတြက္ သက္သက္သာမကပဲ မိမိ ဘ၀ အတြက္လည္း အခ်ိန္ကို တန္ဖိုးရွိစြာ အသံုးခ်ရင္း အမ်ားၾကီး အေထာက္အကူျပဳႏိုင္တဲ့ အက်င့္ေကာင္းေလး ပါပဲ…တစ္ေန႕စာ… တစ္ပတ္စာ … တစ္လစာ..ဒါမွမဟုတ္ တစ္ႏွစ္၊ႏွစ္ႏွစ္ စသည္ျဖင့္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဦးတည္ခ်က္ကေလး ေတြ နဲ႕ လုပ္စရာ ရွိတာ ကို ဆက္လုပ္ ေနရင္ ထိုက္သင့္သေလာက္ အက်ိဳးေပး တတ္တယ္လို႕ ဆိုထားၾကပါတယ္။

Objective ၊ Goals ..စတာေတြ ကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ မယ္ဆိုရင္ အရင္ ဦးစြာ “SMART” ျဖစ္ရမယ္တဲ့။ဒါကေတာ့ အေတာ္မ်ားမ်ား က သိေနျပီးၾကသားပါ။ဒီ(Acronym)အတိုေကာက္ "SMART" ေလးကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ရရင္ ေတာ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ကို ခ်မွတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ လိုက္နာရမယ့္..ထည့္စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ကေလး ေတြပါ။သူတို႕ေလးေတြက ေတာ့ ........

Specific (တိက်ႏိုင္သမွ်တိက်ျပီး ၊ ရွဳပ္ေထြးမ်ားျပားျခင္းမရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာကိုေရြးခ်ယ္ ရပါမယ္)

Measurable ( အခ်ိန္ပိုင္း ၊ ကိန္းဂဏန္း သေဘာအရ တိုင္းထြာ ႏိုင္ျခင္းရွိရပါမယ္..ဥပမာ - ရက္၊လ၊ႏွစ္၊ အေရ အတြက္.. စ လို႕ေပါ့)

Achievable (တကယ္ေရာက္ႏိုင္ ရႏိုင္ အေၾကာင္းအရာ၊ဦးတည္ခ်က္လည္း ျဖစ္ရပါယ္..အဓိပၸါယ္ ပါရမယ္တဲ့)

Realistic (လက္ေတြ႕ဆန္ျပီး တကယ္ျဖစ္ လည္းျဖစ္ ႏိုင္မယ့္ အေၾကာင္းအရာ ေလးလဲ ျဖစ္ရမယ္ ဆိုထားျပန္ ပါတယ္)

T
ime-bounded (ျပီးေတာ့ အခ်ိန္ကို လည္းကန္႕သတ္ရန္ လိုပါေသးတယ္။ဥပမာ..လာမည့္ သကၠရာဇ္ ဘယ္ေလာက္ မွာဘာကို ရ ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့ေနာ…)

ဦိးတည္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ရင္ အဲ့ဒီ့အခ်က္ ငါးခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီမွ ျပည့္စံုတယ္ဆိုထားပါတယ္။အခုေနာက္ ပိုင္း ေတာ့ “SMART” ကေန “SMARTER” ဆိုျပီး SMART ေနာက္ကေန E (Evaluated ) နဲ႕ R (Review) ဆိုျပီး ထပ္ျဖည့္ ထားရင္း (John Adair ဆိုတဲ့ Business Management and Leadership Guru တစ္ဦးက စဥ္းစားျပထား တာေလးပါ) ဦးတည္ခ်က္ကို ေရာက္ေအာင္သြားေနတုန္း လိုအပ္သလို အားနည္း အားသာခ်က္ ေတြ ကို ၾကည့္ႏိုင္ရင္း ျပင္ဆင္သင့္တာ ေျပာင္းလဲ သင့္တာကို ေျပာင္းႏိုင္ေအာင္ ထည့္စဥ္းစားေနၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။အရြယ္ေရာက္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ (အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတယ္ဆိုရင္ ) အဲ့ဒီ့ ဦးတည္ခ်က္ ၊ ရည္မွန္းခ်က္ ကေလးေတြ ကေတာ့ ရွိေနတတ္ၾက စျမဲမို႕ ဦးတည္ခ်က္မ်ားကို ဘယ္လို ခ်ရမလဲဆိုတာကို အေသး မစိတ္ ေတာ့ပါဘူး။

ဒီစာစုေလးမွာ ကေတာ့ အဲ့ဒီ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ကို ခ်မွတ္ျပီး အေရာက္လွမ္းၾကတဲ့ေနရာမွာ Ambition ေခၚတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ဆိုတာကို ထက္သန္ျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္တတ္ၾက သူ မ်ား ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားေလးေတြ
၊အက်င့္စရိုက္ ေလး ေတြ ကို Research တစ္ခုက ခ်ျပထားတာေလး ေ၀မွ် လိုက္ပါရေစ...

ဒီ အခ်က္ကေလးေတြ နဲ႔ မ်ားမ်ားကိုက္ညီရင္ေတာ့ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ လိုတဲ့ Ambition ေတြ မ်ားတာ ေသခ်ာပါတယ္။အားလံုးကိုက္ညီတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ထိထိမိမိ လွမ္းဆက္ ႏိုင္ေအာင္ Ambition ကေတာ့ အေကာင္းဆံုး အေနအထား ပါတဲ့ ..အဲ့ဒီ့ အခ်က္ကေလးေတြ ကေတာ့…

  • You see yourself as a young person (ကိုယ့္စိတ္ကို ႏုပ်ိဳေအာင္ေနတယ္..ႏုပ်ိဳေအာင္ထားတတ္တယ္)
  • You are stable , calm, adventurous , socially bold, confident and self-assured.(တည္ျငိမ္ရဲရင့္တယ္၊ ေပါင္းတတ္သင္းတတ္တယ္၊ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လည္း ယံုၾကည္ သင့္သေလာက္ယံုၾကည္ ျပီး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ထားတတ္တယ္)
  • You have a high need for achievement.(ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္လိုတဲ့ စိတ္ျပင္းျပတယ္)
  • You welcome change as positive(အေျပာင္းအလဲ ေတြ ကို အေကာင္းဖက္ကေနျမင္ျပီး ရင္ဆိုင္ တတ္တယ္ ၊ ရင္ ဆိုင္ႏိုင္ ေအာင္ၾကိဳးစားတယ္၊အဆိုးေတြ ကို အေကာင္းစိတ္နဲ႕ ရင္ဆိုင္တတ္တယ္)
  • You have sense of freedom and feel that you are going somewhere ( ေနရာစြဲ၊ပုဂၢိဳလ္စြဲေတြ သိပ္မျဖစ္တတ္ဘူး Open-minded ျဖစ္တတ္တဲ့သေဘာ ေနမယ္ေနာ္)
  • You enjoy taking calculated risks ( Challenge ေတြ ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ကို ရင္ ဆိုင္တတ္တယ္၊ရင္ဆိုင္ရဲတယ္)
  • You spend a lot of time with your superiors ( အရာရွိေတြ ၊ အၾကီးအကဲမ်ားထံမွ တတ္ႏိုင္သမွ် အခ်ိန္ယူ သင္ယူတတ္တယ္..ေလ့လာတတ္တယ္)
  • You are willing to move ( အေရႊ႕အေျပာင္းေတြ ကို သိပ္မမႈဘူး၊အေျပာင္း အလဲ အေနအထား ေတြကိုလဲ လိုလား တတ္ တယ္)
  • You are rarely ill or absent from work ( အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အလုပ္ ပ်က္ကြက္တတ္တာ မ်ိဳးေတြ သိပ္မ ရွိဘူး)
  • Stress and Tension do not effect you (စိတ္ဖိစီးမႈေတြ ကို အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားႏိုင္တယ္)
  • You do not smoke and take regular exercise ( ေဆးလိပ္ ၊ မူးယစ္တတ္တာ ေတြ လံုး၀ (သို႕) တတ္ႏိုင္သမွ် မမွီ၀ဲပဲ ေလ့က်င့္ခန္း ၊ ကစားခုန္စား မွန္မွန္ေလး လုပ္တတ္ေသးသတဲ့၊က်န္းမာဖို႕က ပထမ ဆိုသလိုေပါ့)
  • Your career has proved more successfully than you originally hoped ( လုပ္ငန္းခြင္မွာ ထင္တာထက္ ပိုျပီး Recognized အျဖစ္ခံရရင္ (သို႕) ထင္တာထက္ ေအာင္ျမင္ ေနရင္တဲ့…ဒါကေတာ့ ေနရာတိုင္းမဟုတ္သလို Ambition အတြက္ လည္း အဓိက ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ အခ်က္မဟုတ္ပါဘူး)

အဲ့ဒီ့ အခ်က္ကေလးေတြ ကေတာ့ ဦးတည္ခ်က္နဲ႕ ေနထိုင္ၾကတဲ့ သူေတြအတြက္ Ambition ဆိုတာကို အားေကာင္းေအာင္ျမွင့္ တင္ေပးတတ္သလို ..သူတို႕ေလးေတြက Ambition ေတြေကာင္းတဲ့ သူေတြ မွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ စရိုက္ လကၡဏာ ေလးေတြပါ တဲ့။ျပီးေတာ့ အဲ့ဒီ့ ဦးတည္ခ်က္ ေလးေတြ ၊ ရည္မွန္းခ်က္ေလးေတြ နဲ႔ ပတ္သက္လို႕ အနက္အဓိပၸါယ္ ျပန္ျပီး ရွင္းထား တာေလးကို ေလ့လာ လိုသူေတြ အတြက္ မူရင္းအတိုင္းေလး ထည့္ေပး လိုက္ ပါတယ္...

1. Goal = the selected result to be achieved only with effort

2. Objective = tangible, attainable end toward which effort is expended

3. Purpose = the desired result or movement toward it

4. Aim = the target aimed at

5. End = the intended effects of actions (as opposed to means)

6. Object = the same as end, but also conveys wish and motives

7. Mission = the purpose for which the individual or organization was ‘sent’

8. Plan = set of idea to achieve desired results

9. Vision = a concept denoting clarity of foresight/sharpness of understanding of a scheme

10. Intention = what is in mind to do .........စတာေလးေတြပါ…

အားလံုးပဲ ရည္ရြယ္ရာ ၊ ဦးတည္ရာ လမ္း ကို အလွမ္း မပ်က္ၾက ပဲ ေကာင္းေသာ လိုရာေတြ ကို စြမ္းေဆာင္ ရယူႏိုင္ ၾကပါေစ လို႕.…..


မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Tuesday, February 2, 2010

၀တ္ရည္ ေသာက္ေဖာ္မ်ား (သို႕) ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုုရာ


အို.. ပ်ားပိတုန္းတို႕ …..
အားမာန္ထည့္
နားရန္ကြယ့္ အလ်င္းမရွိ
ပ်င္းရိျခင္းေတြ ေျမမွာနင္းလို႕
ေ၀ဆာျခင္းနဲ႔ ပန္းအလွေတြဆီ
လွမ္းၾကေလျပီ တက္ညီလက္ညီ ေပါ့….

အို..ပ်ားပိတုန္းတို႕…..
လိုရာခရီး ခ်ီ ေနဆဲ
ဒီေလထဲ ဒီမိုးက သည္းလို႕ထန္
မဲညိွဳ႕ျပန္ လို႕ သူမာန္ခြင္းလည္း
ပူရန္အလ်င္း မဲ့ အသင္းအဖြဲ႕ နဲ႔ တူတကြ
ကူၾကေဖးၾက ရင္း ခ်ီလာခဲ့ၾကတာပဲ…..

အို ပ်ားပိတုန္းတို႕ …..
ပန္းပြင့္ေ၀တဲ့ သစ္တစ္ပင္ မွာ
ခ်စ္ခင္စြာ ေတးသီလို႕
ေဖးညီၾက လက္ေတြတြဲ
ရမၼက္ေပြလြဲ လို႕ စိတ္မကြဲ
အရိပ္မဲ ေတြ ေပြ႕ပိုက္ရင္း ေတာ့ ဒို႕ မေနဘူးေဟ့…….

အို ပ်ားပိတုန္းတို႕…..
ေသာက္ယူၾက ၀တ္ရည္ခ်ိဳ
ခ်စ္ၾကည္လို တဲ့ ႏွလံုးသားနဲ႕
အမုန္းတရားဆို ၾကဥ္ေရွာင္
ျမင္ေအာင္ျပမယ့္ ဒို႔ ခ်စ္ျခင္းေၾကာင့္
စစ္ခင္း လို သူေတြေတာင္ မွင္သက္ေနာက္ဆုတ္ေစမယ္…..

အို ပ်ားပိတုန္း တို႕…..
လွမ္းသင့္တဲ့ခရီး ျဖစ္တည္ေရာက္
၀တ္ရည္ေသာက္ လို႔ အားတို႕ျဖည့္
သြားစို႕ေဟ့ ခိုင္ခိုင္ေဆာက္ရင္း
ယိုင္ႏိုင္ေလာက္ပါ ဘု ဒို႕ဇာတိ နဲ႕ ဒို႕ ဂုဏ္
ဒို႕ ပရ၀ုဏ္ က ညီညြတ္ျခင္း နဲ႔ လႊမ္းလို႕ျခံဳလို႔ ေပါ့…….။ ။

(တစ္ပါးေသာ အရပ္ေဒသေတြ မွာ ပညာရွာ၊စီးပြါးရွာေနၾကရင္း လူမ်ိဳးတူ အခ်င္းခ်င္း မတည့္သူေတြ ေရာ ၊ခ်စ္ခင္ စည္းလံုးၾကသူေတြေရာ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ေန႕စဥ္ျမင္ေတြ႕ေနတာ ေလးေတြကို သတိထားမိရင္း အျပဳသေဘာနဲ႔ စာစုေလးတစ္ခု အျဖစ္ ဖန္တီးမိလိုက္ပါတယ္။အဆင္ေျပသလို ခံစားဖတ္ရွဳ ႏိုင္ပါေစ ခင္ဗ်ာ။)


မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ

လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com


ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Monday, January 18, 2010

စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၂



အရင္တုန္းက လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ေနရင္း Stress အနည္းအက်င္း(သို႕)အမ်ားၾကီး ေတြနဲ႕ ရင္ဆို္င္ခံစားေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ "စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက" နဲ႔ "စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ-၁" ဆိုတဲ့ စာစုေလးေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ Stress ေတြရ တတ္ၾက တာလဲ ဆိုတာနဲ႔ Stress ေတြရလာရင္ ဘာေတြျဖစ္လာတတ္တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးပါတယ္။

ခုေတာ့ Stress ေတြကိုဘယ္လို ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို ေနာက္ထပ္ စာစု တစ္ခုမွာ ေဖာ္ျပဖို႔ ျပင္ဆင္ ေနတုန္းမွာ မိမိ ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ျပီး Stress ေတြ အလြယ္တကူ ရႏိုင္တဲ့လူမ်ိဳးလား မရႏိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးလားဆိုတာကို စမ္းစစ္ ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ကေလးတစ္ခ်ိဳ႕ကို ၾကားျဖတ္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါရေစ။

Stress ဆိုတဲ့အရာက လူတစ္ဦးမွာ ျဖစ္ေပၚလာတာ၊ခံစားေနရတာ က အဓိက ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီ့ ျဖစ္ေပၚခံစား လာတဲ့ Stress ကို အဲ့ဒီ့ လူ က မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆ နည္းလမ္းမ်ားနဲ႔ တုန္႔ျပန္ျခင္း ၊ မွားယြင္းေသာ အေတြးအခၚမ်ားနဲ႕ ရင္ဆိုင္ တတ္ျခင္းျဖစ္ေပၚလာမွသာ အဲ့ဒီ့ Stress က ေၾကာက္စရာေကာင္းလာ ၊ စိုးရိမ္စရာေကာင္းလာ ၊ ျပႆနာ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာမွာပါ။(ဒီအေၾကာင္း ကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ စာစုေလးတစ္ခု မွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။)


ခုေတာ့ (အထူးသျဖင့္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြထဲမွာ) Stress ေတြ အလြယ္တကူ ရရွိခံစား ရတတ္ၾကတဲ့ သူ အေတာ္မ်ားမ်ား မွာ ေတြ႕ရေလ့ ရွိတဲ့ အခ်က္ကေလးေတြ ကို အရင္ ေရးခ်လိုက္ပါတယ္။အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ နည္းနည္း ကိုက္ညီရင္ Stress ရႏိုင္ဖို႕ နည္းနည္း အလားအလာရွိျပီး..မ်ားမ်ားကိုက္ညီရင္ေတာ့ မ်ားမ်ားျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိပါတယ္။တစ္ခုမွ မကိုက္ညီတဲ့ သူဆိုရင္ေတာ့ Stress(work-related)ေတြကို အလြယ္တကူ ခံစားရေလ့ မရွိ တဲ့ သူမ်ိဳးေတြမို႔ ေပ်ာ္စရာပါပဲ။

အခ်က္ကေလးေတြ ကေတာ့ .........

(၁) အလုပ္/တာ၀န္ တစ္ခုမျပီးမခ်င္း (သို႕) ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတုန္းမွာ မိမိ စိတ္ထဲမွာ ေလးလံျပီး တာ၀န္ပိေနသလို Pressure ေတြ ၊ Tension ေတြ ခံစားေနရတာ မ်ိဳးေတြ …အစိုးရိမ္ၾကီး ေနတတ္တာမ်ိဳးေတြ

(၂) မၾကာမၾကာ နာရီကို ၾကည့္၍ အလုပ္လုပ္ ေနတတ္တာ မ်ိဳး..အခ်ိန္လုေနတတ္ တာမ်ိဳးေတြ

(၃) အလုပ္/တာ၀န္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း အျမဲလိုလို အလ်င္စလို (သို႕) ပ်ာယာခတ္ ဗ်ာမ်ား ေနတတ္တယ္

(၄) ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ကို မေသခ်ာ မပိုင္ႏိုင္လ်က္နဲ႔ အလ်င္စလို ခ်တတ္ လုပ္တတ္တာမ်ိဳး..(ျပီးမွ မွားမွန္းသိတယ္ ဆိုတာ မ်ိဳး၊ မွန္ခ်င္ လည္းမွန္မွာေပါ့)

(၅) ေႏွင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈ တစ္စံုတစ္ရာ ရွိရင္ စိတ္မရွည္ သည္းမခံတတ္ျခင္းမ်ိဳး ၊ စိတ္မေအးႏိုင္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ ေနတတ္တာမ်ိဳး ေတြ (ဥပမာ-ကြန္ပ်ဴတာ hang သြားတာမ်ိဳး၊Lift/Elevator ေစာင့္ရတာမ်ိဳး၊လိုခ်င္တဲ့ အရာက အခ်ိန္မီမေရာက္၊ေနာက္က် ေရာက္လာ တာ မ်ိဳးေတြ ၾကံဳရင္ေပါ့ေနာ)ကိုယ့္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က ေနာက္ကေန ဖိအားေပးေနတယ္လို႕ အလိုလို ခံစားေနရတာမ်ိဳး

(၆) စကားေျပာေတာ့လည္း အလ်င္စလို ျမန္ျမန္သြက္သြက္ ေျပာရင္း တစ္ခါတစ္ရံ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ျဖစ္တတ္ေသးတယ္ (စိတ္ေလာေန တာကိုး)

(၇) အျမဲတန္း အလုပ္ကို စိတ္ေဇာကပ္ျပီး ေနာက္က်မွာေၾကာက္လို႕ အခ်ိန္မွန္မွန္ ေရာက္တယ္ ၊ တာ၀န္က်ရာ ကို
အခ်ိန္မွန္မွန္ သြားတယ္ ။ေနာက္က်တာမ်ိဳးမရွိေစခ်င္လို႔ ဆိုတာမ်ိဳး

(၈) တစ္ခ်ိန္ထဲမွာ ပဲ အလုပ္ေတြ ၊ လုပ္စရာေတြ ကို ေခါင္းထဲ အမ်ားၾကီး စုျပံဳထည့္ထားျပီး အားလံုးကို လည္း တစ္ျပိဳင္တည္း လုပ္ခ်င္ေနတယ္ (တစ္ခါတစ္ရံ အလုပ္သိပ္မ်ား တာ၀န္သိပ္ၾကီး လြန္းရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္) လုပ္ေနရတယ္

(၉) လႈပ္ရွားတာ ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ ၊ break time စားေသာက္တာ က အစ ျမန္ျမန္ သြက္သြက္ နဲ႔ အခ်ိန္လုေနရ သလိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာ ( ဗ်ာမ်ား ေနရတာကိုး)

(၁၀) တစ္ခါတစ္ခါ (သို႕) အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား (သို႕) တစ္ခ်ိန္လံုး စိတ္မရွည္ ၊စိတ္တို ေနတတ္တာ(အလုပ္လုပ္ေနရင္း ကို တင္း ေနတာ ေပါ့ေနာ)

(၁၁) တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး (သို႕) သူမ်ားတစ္ေတြ နဲ႕ စကားေျပာ ဆက္ဆံတဲ့ အခါမွာလည္း စိတ္မရွည္တဲ့ ကိုယ္အမူအယာ ႏႈတ္အမူအယာေတြ ျဖစ္ေနတတ္တာေတြ ၊ေနာက္ …မ်က္ေမွာင္ၾကံဳ႕၊မ်က္ႏွာေၾကာတင္း သလိုျဖစ္ေနတာ ၊မရီမျပံဳးႏိုင္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ၊ ျပီးေတာ့ ကိုယ္တိုင္ ကို က Relax မျဖစ္ေတာ့ပဲ အမ်ားနဲ႔ေျပာဆိုရာမွာ အလ်င္လိုေနတာ မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတတ္တာ

(၁၂) ကိုယ့္ကို ကိုယ္ အရမ္းကို ရည္မွန္းခ်က္ ၾကီးၾကီး နဲ႔ ျဖစ္ခ်င္ေဇာ ေတြ လိုခ်င္ေဇာေတြ (အလုပ္နဲ ႔ပတ္သက္ လို႕ေပါ့ေနာ ) တ အား ၾကီး မားေနတတ္တာမ်ိဳးေတြ (ရာထူးတက္ ေတာ့မယ္ နဲ႔ တူပါတယ္..ၾကိဳးစားေနတယ္တအားပဲ)

(၁၃) မိမိအလုပ္ တာ၀န္လစ္ဟင္းမွာ နဲ႔ အမွား မခံခ်င္တာ ေတြ ၊ သူမ်ားေတြ က အျပစ္အေျပာခံရမွာေတြ ကို တအား ထည့္စဥ္း စား ေနရင္း အလုပ္ကို တအား Energy (ကိုယ္အား၊ဥာဏ္အား)ေတြ စိုက္ထုတ္ျပီး လုပ္ေနတတ္တာမ်ိဴးေတြ

(၁၄) အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ေနရတာမ်ိဳး ၊ အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္တတ္ တဲ့ အက်င့္ ရွိ တတ္တာမ်ိဳးေတြ (လိုအပ္တဲ့ ေနရာမွာ ျပိဳင္တာ ေကာင္း ပါတယ္..မလိုအပ္ပဲ ကိုယ္က ခ်ည္း ႏိုင္ခ်င္ေနရင္ေတာ့ ..အင္း….)


မိမိမွာ အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား နဲ႔ ေန႕စဥ္လုပ္ငန္းမွာ လုပ္ကိုင္ ေနၾကသလား ၊ ဒါမွ မဟုတ္ လုပ္ငန္းအေနအထားကပဲ အဲ့သလို ေတြ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးေနသလား ဆိုတာ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ေမးခြန္းထုတ္ရင္း စဥ္းစားၾကည့္စရာပါပဲ။အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို အဲ့ဒီ့ အခ်က္ေတြ နဲ႔ မ်ားမ်ား ကိုက္ညီရင္ Stress ကိုခံစားရဖို႕ မ်ားမ်ား က်ိန္းေသေနျပီး ၊ နဲနဲ ကိုက္ညီရင္ နည္းနည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါတယ္။လံုး၀မကိုက္ညီရင္ေတာ့ ေပ်ာ္စရာပါပဲ No Stress At All ေပါ့ေနာ။


တကယ္လို႕ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား (သို႕) အားလံုး က မိမိ ရဲ႕ ေန႕တစ္ဒူ၀ အလုပ္ခြင္မွာ ျဖစ္ေနျပီ ဆိုရင္ေတာ့ Stress ေတြ ၀င္ေရာက္ လာႏိုင္တာမို႕ သတိထားစရာပါပဲ။မိမိမွာ Stress ရွိေနမရွိေန သိစရာ လကၡဏာေတြကိုေတာ့ အရင္က ေရးခဲ့ဖူးပါ တယ္။ဒါေပမယ့္ လံုး၀ ပူစရာ မရွိပါဘူး(Stress ေၾကာင့္ Stress ျဖစ္စရာ မလိုေတာ့ ပါဘူးေပါ့ေနာ) ။ အဲ့ဒီ့ Stress ေတြကို အမွန္အကန္ ေခ်မႈန္း ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ ေနာက္ထပ္ “စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလ်ာ့ေစ - ၃” ဆိုတဲ့ စာစု ေလးမွာ လက္လွမ္းမီသမွ် ၾကိဳးစား ၾကည့္ပါရေစခင္ဗ်ာ။


မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Wednesday, December 23, 2009

ဒီဇင္ဘာ တစ္ည နဲ႕ စကားစျမည္

ဒီဇင္ဘာ တစ္ည နဲ႔ စကားစျမည္

" ဒီဇင္ဘာ " ည တစ္ည ရဲ႕ ႏွင္းေငြ႕ေတြ ကို

ညွင္းေသြ႕ေသြ႕ ေလေျပက ေဆာင္ခ် လာေတာ့

ေမွာင္ျပျပ ဒီ ညထဲ က အေတြးလိႈင္းေတြက

ေျပးခိုင္းလိုက္တယ္ စိတ္ေတြကို ယူဇနာတစ္သန္း

ႏြမ္းလွ် လို႕ေတာင္ နားခ်ိန္မေပး အေ၀းဆိုတာမ်ားထက္ ပိုေ၀းတဲ့ ကာလမ်ားဆီ…..


ႏွင္းျဖဴေတြ ဆိုင္းသီ ေနတဲ့ ပရ၀ုဏ္ထဲ

ဂုဏ္ကြဲ သတၱိေတြနဲ႕ မွတ္မိစရာမရွိေအာင္ကို

ရပ္ၾကည့္ေနရင္း ကိန္းဂဏန္း ေရမရတဲ့

ေျမခ သစ္ရြက္ ႏြမ္း တို႕ က လက္လ်ဴရွဳ ပစ္ပယ္ခံ မတည္ျမဲျခင္း နိယာမမ်ား ကို

သိသာသမွ် တည္ခင္း ပြဲေတာ္ခံေနၾကရင္း ကိုယ္ထင္ျပေနၾကတယ္…….


ဒီညမွာပဲ မွိန္ျပျပ မာက်ဴရီ ခံစားမႈ စည္း၀ါးမွန္မွန္ နဲ႕

ညီးတြားသံ သဲ့သဲ့ တို႕ က ျမဴးၾကြေနၾကလို႕

တူးဆြစရာ ေတာင္ သိပ္မလိုတဲ့ ရင္ခုန္သံ အိုေဟာင္းတို႕က

တိုေတာင္းတဲ့ “နရီ ” ရိုက္ခ်က္ျပင္းျပင္း ေတြ ၾကားထဲ

နားကြဲ မတတ္ ေအာင္ေတာ္မူပတ္ပ်ိဳး ေတးသြားမ်ားနဲ႔ ခ်က္က်က် ကခုန္ ေပ်ာ္ပါး ေနၾကေလရဲ႕…..


ဒီဇင္ဘာေနကြယ္ခ်ိန္ တစ္ခု ရဲ႕ သဲကိုးျဖာ ညစည္း၀ိုင္းထဲ

လွျပီးတိုင္း လွေနရက္ပံုကို ေဖာ္ၾကဴး လို႕

ေပ်ာ္ျမဴးေနၾကတဲ့ ေငြလႊာႏွင္းစက္တို႕တေျဖာက္ေျဖာက္ ေနာက္

ေကာက္ေကာက္ ပါေအာင္ လြင့္ပါးရင္း ေျခရာေပ်ာက္သြားတာ

ေသခ်ာေဆာက္မယ့္ ရဲတိုက္တစ္လံုး ရဲ႕ စိတ္ကူး ပံုၾကမ္းေလး ေတာင္ အစအနေကာက္မရေလာက္ေအာင္ပါပဲ…..


ဘာပဲေျပာေျပာ စိတ္အေတြးက စိတ္အေတြးပဲ

အတိတ္အေဆြး ေတြ ကိုေျခရာျပန္ေကာက္ေနတာ ဒီဇင္ဘာ ေၾကာင့္မဟုတ္ဘူး

ၾကည္လင္ လာတဲ့ အသိစိတ္တို႕ က ပံုၾကမ္းဆြဲလို႕ သဲကြဲလာခါမွ

အျမဲပဲ လာေနက် ဒီဇင္ဘာ ဟာ ႏွင္းတို႕နဲ႔ ေပ်ာ္ျမဴးလို႕

ေဖာ္က်ဴးလာခဲ့တဲ့ လွလွပပ ေဆာင္းညေတြဟာ ႏွင္းပြင့္တို႕ နဲ႔ ေနသားတက် ရွိေနခဲ့တာ ဟိုး..ပေ၀သနီ ကတည္းက….


ဒီလို အံ၀င္ဂြင္က် ဒီဇင္ဘာညတစ္ည ရဲ႕ နယ္ပယ္ထဲ

မလည္မ၀ယ္ စိတ္ကူးေတြ ေဖာင္ဖြဲ႕ရင္း ေရဆန္မွာ

ေလထန္တဲ့ စိတ္ဂရက္လိႈင္း ေတြကို အံတုမိလို႕

အၾကံျပဳ ….ေ၀ဖန္ သြားသတဲ့ ေလ.. အဲ့ဒီ့ ဒီဇင္ဘာ ည ကေလးကပဲ ေပါ့

ဘ၀ေလးတစ္ခုကို မႈန္ပ်ပ် ရ,ထားတာေတာင္ “ေႏြး ေႏြး ေထြးေထြး ” မေနတတ္တဲ့ ေကာင္ …တဲ့…..။…..။



မိတ္ေဆြမ်ား အားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Tuesday, December 8, 2009

စိတ္ေထာင္းကို္ယ္ေၾက ေျပေလွ်ာ့ေစ (၁)


Work Stress Management အေၾကာင္းေလးကို ကၽြန္ေတာ္ တက္ခဲ့ရတဲ့ သင္တန္းေလးတစ္ခုကေန ရခဲ့တဲ့ ဗဟုသုတ ေလး မ်ား အေပၚ မွီျငမ္းျပီး လက္လွမ္းမီသေလာက္ကေလး အတိုခ်ံဳ႕လို႕ေဆြး ေႏြး ပါရေစ…လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိေနတယ္ ဆိုရင္ အၾကံေပး ျပဳျပင္ေပး မႈကိုမ်ား ေလးစားစြာ ေမွ်ာ္လင့္ေနရင္း တစ္ဖက္ကလည္း ဖတ္ရသူ အတြက္ နည္းနည္းေလး ေလာက္ ကေလး ပဲ အက်ိဳး ရွိတယ္/ရွိမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ေပ်ာ္စရာပါပဲ…။
(ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ လည္း stress ေတြ မ်ားေနရင္း..အဲ့သလိုမ်ားေနတာေတြကို ႏိုင္သေလာက္ကေလးထိမ္းရင္းနဲ႔ပဲ ...Stress အေၾကာင္းေတြ ကိုေရးျဖစ္ေနပါတယ္....။)

အလုပ္ အကိုင္ (JOB/WORK)..တဲ့….ဟုတ္တယ္…အဲ့ဒီ့ အလုပ္ဆိုတဲ့ JOB ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္..အဲ့ဒီ့အလုပ္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ပဲ...
-၀င္ေငြေတြ တိုးတက္လာတယ္(Income).....
-အဲ့ဒီ့၀င္ေငြ ကေန တစ္ဆင့္ တစ္ျခား(စား၀တ္ေနေရး...လူေနမႈ အဆင့္အတန္း..စတဲ့)လိုအင္ေတြကို သင့္ေတာ္သေလာက္ ျပည့္၀ ေစ တယ္(Fulfills a variety of other needs) .....
-အလုပ္လုပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ စိတ္စြမ္း ကိုယ္စြမ္းေတြ Knowledge ေတြ ပညာေတြ အေတြ႕အၾကံဳေတြ တိုးပြါးေစတယ္(Mental and physical exercise).....
-လူမႈ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႕လာေစတယ္။ေပါင္းတတ္၊သင္းတတ္ ေျပာတတ္၊ဆိုတတ္ ျဖစ္လာေစ တယ္. (Social contact)....
-ျပီးေတာ့ မိမိကိုယ္ကိုယ္ တန္ဖိုးရွိတယ္.. အလုပ္လက္မဲ့ မဟုတ္ပါ..စတဲ့ စိတ္ဓါတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယံုၾကည္မႈေတြကိုလည္း ခံစား ရရွိ ေစတယ္.. (Feeling of self worth and competence).....

သို႕ေသာ္ အလုပ္လုပ္ေနၾကျပီဆိုရင္ မည္သည့္ အလုပ္အကိုင္မွာမဆို Work related Stress ေလးေတြကို (ရာထူး. .အလုပ္ အကိုင္ ကြာဟခ်က္ေတြ ကို ထည္းမစဥ္းစားရင္ေတာင္မွ) အနည္းနဲ႔ အမ်ားဆိုသလို ခံစားခဲ့ၾက ရဖူးမွာပါ ဒါမွမဟုတ္ …ခံစား ေနရ ေကာင္းလည္းခံစားေနရမွာပါ..

အဲဒီ့ Work Stress ဆိုတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ..ဒီလိုပါတဲ့
What is Work Stress?
"The harmful physical and emotional responses that occur when the requirements of a job do not match the capabilities, resources, or needs of the worker.”


အလုပ္လုပ္ေနရင္းနဲ႔ အဆင္မေျပ ျဖစ္ရင္.ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္တာ၀န္ေတြ အရမ္းပိ ျပီးေန ရင္..ေနာက္ျပီး. ပတ္၀န္းက်င္ (အ လုပ္ထဲမွာ) နဲ႕ သဟဇာတ မျဖစ္ရင္ ..မလုပ္ခ်င္ပဲ လုပ္ေနရရင္။..ျပီးေတာ့ ျဖစ္ခ်င္ လုပ္ခ်င္တာေတြ လိုေနတာေတြက မျပည့္ႏိုင္ေသးရင္ စတဲ့...စတဲ့ အခ်က္ေတြ အကုန္လံုး (သို႕) အခ်ိဳ႕ကို ၾကံဳေတြ႕ခံစား လာရျပီဆိုရင္ ကိုယ့္မွာ စိတ္ပိုင္း / ရုပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာေတြ ကို စိတ္ခံစားမႈကေနတစ္ဆင့္ ထိခိုက္ခံစားလာရျပီး ကာယစြမ္းရည္..ဥာဏစြမ္းရည္ နဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရး စတဲ့ အပိုင္းေတြမွာ တုန္႔ျပန္မႈေတြက ေလ်ာ့ပါးက်ဆင္းလာတတ္ျခင္းပါပဲ...။

(တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးမွာေတာ့ Stress ကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေလးေတြက မတူညီၾကပါဘူး။တစ္ဦးအတြက္ အဲ့ဒီ့ထဲက တစ္ခ်က္ေၾကာင့္ stress ေတြ ရေစေပမယ့္ အဲ့ဒီ့တစ္ခ်က္ကပဲ အေျခအေန အေနအထား ခံစားမႈ စတာေတြေပၚမူတည္လို႕ ေနာက္ တစ္ဦးအတြက္ Stress ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စိတ္အေထြေထြ ဆိုေတာ့ကာ ခံစားခ်က္ေတြကလည္းမတူၾကဘူးေပါ့ေနာ။ေနာက္ပိုင္းမွာ အလုပ္ထဲ မွာ Stress ကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ Source ေလးေတြကို အေသးစိတ္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေဆြးေႏြးျပၾကည့္ပါရေစ)

Stress ဆိုတာကေတာ့ အလုပ္ထဲမွာ မွ အလုပ္နဲ႕ ပတ္သက္မွမဟုတ္ပါဘူး။ေန႕စဥ္ မိမိအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာလည္း မိသားစု ၊ ေဆြမ်ိဳး၊ ရပ္ရြာ၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးလည္း ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ဒီမွာကေတာ့ Work Related Stress အေၾကာင္းကိုပဲ အသားေပးေျပာသြားပါရေစ..အလုပ္ထဲ က တကယ့္ ကိုေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ရန္သူပါပဲ။
ဘာေၾကာင့္ Stress ဆိုတာေလးက အဲ့သေလာက္ေတာင္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းတြင္းက ရန္သူ ျဖစ္လာ ရပါ သလဲ …?? ?သူ႕ေၾကာင္႕မို႕ မိမိမွာ ဘာေတြ ဘယ္လို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရလာသလဲ????ဘယ္လို ဆိုးက်ိဳးေတြမ်ား သူက ေပးလို႕ အဲ့သေလာက္ေတာင္ ေၾကာက္စရာေကာင္း(သို႕) သတိထားစရာေကာင္းေန ရပါသလဲ ????

ဒါေတြေၾကာင့္ပါတဲ့….Stress ရလာျပီဆိုရင္ (အရင္က စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလးနဲ႔ ေရးခဲ့ျပီးသားမို႕ ထပ္ျပီး အက်ယ္မခ်ဲ႕ေတာ့ဘူးေနာ..ဒီအေၾကာင္း ဒီ Topic က ေတာ္ေတာ္ကို မ်ားေနလို႔ပါခင္ဗ်ာ..)

Early Warning Signs of Work Stress တဲ့ …Stress ေတြသိပ္မ်ားလာျပီဆိုရင္ ..ျဖစ္တတ္တာေတြကေတာ့ ...

Headache ( ေအာင္မယ္ေလး..ေခါင္းေတြ မူးလိုက္တာေနာ္…ေခါင္းကိုက္တယ္…)

Sleep Disturbances ( ေကာင္းေကာင္းကို အိပ္လို႔မရဘူး ဆိုတာမ်ိဳး..ျပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္ အိပ္အိပ္ အိပ္ေရး ေကာင္းေကာင္း မ၀ဘူး လို႕. ...ဟူး )

Difficulty in concentrating ( ဘာကိုမွ ေလးေလးနက္နက္ ေသေသခ်ာခ်ာ အာရံု စူးစိုက္ လို႔မရ ဘူးျဖစ္ ေနတယ္ ..ေမ့တတ္ ေလ်ာ့တတ္လိုက္တာ လည္း အခုတေလာ လြန္ပါေရာလား…)

Short Temper (စိတ္တိုလာျပီေနာ္…..ဆတ္ဆတ္ထိကိုမခံခ်င္ဘူးေဟ့…)

Upset Stomach (သိပ္စားမ၀င္..စား၀င္ရင္လည္း..ခဏခဏျပန္ျပန္ျပီး ဗိုက္ကဆာေနတာပဲ)

Job Dissatisfaction (ဒီအလုပ္ကို ဆက္ကို မလုပ္ခ်င္ ေတာ့ပ ါဘူး…မလြဲ သာ လို႕သာ လုပ္ေနရတာ .. ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ထြက္ေတာင္ ေျပးခ်င္တယ္ေနာ္…စိတ္ညစ္တယ္ကြယ္)

Low Morals ( ငါဟာ အသံုးမက်တဲ့သူ တစ္ေယာက္မ်ား ျဖစ္ေနျပီလား..ဘာလုပ္လုပ္ကို အဆင္ကိုမေျပဘူး..ငါ့ကံက ေတာ္ေတာ့္ကို ဆိုးတာပဲ ..မေကာင္းမႈေတြက ငါ့ဆီကိုပဲ ေရာက္ေရာက္လာတယ္ ..ဘယ္ဘ၀က ၀ဋ္ေၾကြး မ်ားပါလိမ ့္..ညစ္တယ္..ညစ္တယ္..) စလို႕..စလို႕...

အဲ့သလိုမ်ိဳးေတြ ေတြးတတ္လာၾကပါတယ္...(Stress ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တဲ့ လကၡဏာ အေတာ္မ်ားမ်ားကို အရင္က “စိတ္ေထာင္းကိုယ္ေၾက” ဆိုတဲ့ စာစုေလးမွာ ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။)…Low Morals စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အထိခိုက္ဆံုး ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို အေရးၾကီး ပါတယ္။သတိထားသင့္ပါတယ္။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူက Physical နဲ႔ Mental ေတြကို ၀င္ေရာက္ ျပီး ေႏွာင့္ ယွက ္တတ္ လို႕ပါပဲ….

သူက လူကို သတ္တယ္…Sucide ဆိုတဲ့ လူသတ္သမားဟာ Stress ကေန စလို႕ Depression အဆင့္ကိုေက်ာ္ျပီး ေနာက္ဆံုးအျမင့္ဆံုး Low Morals အဆင့္ အေနအထားမွာ သူက ၀င္၀င္ ႏိွပ္ကြပ္လို႔ အေၾကာင္းမဲ့ ဘာမွ မဟုတ္ တဲ့ ျပႆနာ ကေန အသက္ဆံုး ခဲ့ရသူေတြ မနည္းလွပါဘူး..။
ဒါေပမယ့္ ဘာမွ ပူစရာမရွိေတာ့ပါဘူး…ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ Stress ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းတြင္း က ရန္သူကို ႏိွမ္နင္းရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္လို႕လာျပီဆိိုရင္ ဘယ္လို နည္းဗ်ဴးဟာေတြ ၊ဘယ္လို စိတ္ေနစိတ္ထားေတြ ၊ဘယ္လို အေျခ အေန ေကာင္း ေတြ နဲ႕ တန္ျပန္ တိုက္ခိုက္ ၾကရမလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ၊လက္နက္ေတြ၊ထိုးစစ္ေတြ က အဆင္သင့္ ရွိလို႕ ေန ပါ ျပီ..။

ျပသနာတစ္ခုကိုေျဖရွင္းဖို႕ဆိုတာကလည္း အဲ့ဒီ့ ျပသနာ ရဲ႔ Source ကို သိရင္ ပိုျပီး ေျဖရွင္းရလြယ္လို…Stress ကို ေျဖရွင္း ကိုင္တြယ္ ႏိုင္ေအာင္ (သို႕) ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္ လုပ္ဖို႕ဆိုတာကလည္း အဲ့ဒီ့ Stress ရဲ႔ Source ေတြ ၊လုပ္ငန္းတြင္း အလုပ္ခြင္တြင္း က Stress ေတြ ကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကို သိထားရင္ ဘာေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာ ဒီလ ိုျဖစ္ ရ တယ္.. ဆိုတာနဲ႕ ဘယ္လိုေျဖရွင္းကိုင္တြယ္ရမလဲ ဆိုတဲ့ အသိတရား Knowledge ရယ္ ေပါင္းစပ္လိုက္ရင္ ….ဘာခံႏိုင္မွာလဲ တဲ့ အဲ့ဒီ့ Stress ဆိုတာေပါ့...။

အလုပ္/လုပ္ငန္း တြင္းမွာ Stress ေတြ ကို ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးတတ္တဲ့ Situations ..အေၾကာင္းေလးေတြ ၊ အေျခအေနေလးေတြ ၊အေနအထားေလးေတြ ကေတာ့ ကြဲျပားၾကပါတယ္။အခ်က္တိုင္းကေတာ့ Stressor မဟုတ္ ပါေနာ ..အရင္ က ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ..တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဥိး က ဘယ္လို အေၾကာင္းျခင္းရာ Situation ေတြေၾကာင့္ Stress ျဖစ္ရတယ္ ဆို တာ Case to case လိုက္လို႕ မတူၾကပါဘူးလို႕ ….အဲ့သလို မတူညီတဲ့ source of stress ဒါမွမဟုတ္ causes of Work /Job Stress ေလးေတြကေတာ့ ဒီလိုပါတဲ့ …...

Causes of Work Stress/ Causes of Job Stress

1. Task Design
Heavy workload, infrequent breaks, little or job control, long hours of work or shift work..

(အလုပ္ေတြ မတန္တဆ မ်ားေနတာ၊Dead line ေတြ လြတ္မလိုျဖစ္တာ(သို႕) လြတ္သြားတတ္တာ၊အလုပ္ခ်ိန္အတြင္း နားခ်ိန္ Break Times ေတြ မရပဲ လုပ္ေနရတာ၊…နားခ်ိန္ကိုမရွိဘူးေပါ့ေနာ။အလုပ္ကို မႏိုင္နင္းတာ.. မကၽြမ္းက်င္တာ။ ..ကူညီမယ့္သူ မရွိ..ညႊန္ျပမယ့္သူ မရွိ (အလုပ္သစ္မွာ ဆို မ်ားေသာအားျဖင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္)…အလုပ္ခ်ိန္အၾကာၾကီး ဥပမာ-တစ္ေန႔ကို ၁၂ နာရီထက္ မနည္း လုပ္ရတာေတြ။..ျပီးေတာ့ Schedule အခ်ိန္ေတြ (Shift ေခၚမွာေပါ့ ေနာ)…ခဏခဏေျပာင္းဆင္းရတာ..ေန႔ပိုင္းေရာက္လိုက္..ညေနပိုင္းေရာက္လိုက္ ..ညၾကီးပိုင္း ေရာက္လိုက္ ..လုပ္ လိုက္ ရ .. စတာ..စတာေတြ ေၾကာင့္ကလည္း Work Stress ျဖစ္ေစတဲ့ တစ္ခ်က္ အပါအ၀င္ပါတဲ့)

2. Management Style
Lack of worker participation in decision making, poor communication, lack of family friendly policies...

(အလုပ္ထဲမွာ လိုသေလာက္ အခြင့္အေရးမရတာ..အခြင့္အေရးအေပးမခံရတာ..performance ကို တတ္စြမ္းသေလာက္ ျပခြင့္မရွိတာ.ဒါမွမဟုတ္.အႏိွ္မ္ခံရတာ..ေနာက္ျပီး Communication မေကာင္းတာ(အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္. တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အဆင္မေျပတာ..ဘာသာစကား အခက္အခဲ…နားလည္မႈလြဲတာ..စတာစတာေတြ)..အလုပ္ထဲမွာ မတည့္အတူ ေန ျဖစ္ေန တာ။..အလုပ္ကို က ဦးတည္ခ်က္ေတြေကာင္းေကာင္းမေပးႏိုင္တာ..job description ဆိုတာ ဘာလဲ မသိ..ခိိုင္းတာ ေကာက္ လုပ္ လိုက္ရတာမ်ိဳး။...Standard Operating Procedures(S.O.Ps) ဆိုတာဘာလဲမသိ...ၾကံဳသလို အဆင္ေျပျပီးျပီးေရာ လုပ္ေနရတာ..စလို႕စလို႕ Well-Organized မျဖစ္တဲ့ (သို႕) Well-managed မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ေနရာ အလုပ္မ်ိုဳးမွာ လုပ္ ေန ရ ရင္ လည္းအဲ့ဒါေတြ က မသိမသာ တျဖည္းျဖည္း နဲ႔ Work Stress ကို ျဖစ္ေစတတ္လာႏိုင္ပါတယ္တဲ့)

3. Interpersonal Relationship
Poor Social Environment, lack of support from co-workers or supervisors.

(ဘာသာမတူ၊လူမ်ိဳးျခား လို႕ က တမ်ိဳး…ရင္းႏွီး ကၽြမ္း၀င္မႈ မရွိတာက တစ္သြယ္…ေက်ာ္မယ္ခြမယ္..ေျခထိုးမယ္..ဂံုးဆင္းကို ဘီး တပ္ျပီး..ေခ်ာဆီ မ်ားမ်ား ထည့္ တြန္းေပး တတ္ၾကတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ မ်ုိဴးေတြ(ခုေခတ္ေတာ့ အခၽြန္နဲ႔ မ..တယ္ ဆိုျပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရပန္းစားေနတဲ့ စကားေလးလိုေပါ့ေနာ..) တစ္ဦးအခက္အခဲလည္း တစ္ဥိးက မကူညီႏိုင္…အင္မတန္မွ ဆိုးတဲ့ Manager , Team Leader, Supervisor စတဲ့ ကိုယ့္ကို ေကာင္းေကာင္းကို (Bamboo ေကၽြးတယ္ေခၚမလား ) ဆီ လို အေပါက္ရွာျပီး ညစ္ကန္ကန္ လုပ္ၾကတဲ့ သူမ်ိဳးေတြ နဲ႔ အတူ လုပ္ေနရတာ …(အဓိကကေတာ့ Working Environment မ ေကာင္း တဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြ လိုဆိုရမွာေပါ့ေနာ…) အဲ့ဒီ့လို အေျခအေနေတြကလည္း Work Stress ကို ျဖစ္ေအာင္ အားေပး အားေျမွာက္ ျပဳတတ္ ၾကပါတယ္တဲ့)

ေနာက္ထပ္ ေအာက္က အခ်က္ေတြကလည္း Causes of work stress ေတြပါပဲတဲ့..

-Pressure for increased productivity
( အလုပ္က ပိုပို မ်ားမ်ားလာတယ္…မႏိုင္မနင္းျဖစ္ေနျပီေပါ့)

-Environmental Factors
(ခုနက ေျပာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ အေနအထားေတြ.... လုပ္ငန္းတြင္းမွာဆိုရင္ေတာ့ Internal Environment ေပါ့။ကိုယ္က Control လုပ္မယ္ဆိုရင္ တစ္ခ်ုိဳ႕ ကို ရေကာင္းရမယ္..အကုန္ေတာ့မဟုတ္ဘူးေနာ)
ကိုယ္က ထိမ္းခ်ဳပ္ ကိုင္ေတြ မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ External Environmental Factors ေတြက်ျပန္ေတာ့ ထိမ္းလို႔သာမရတယ္ .. အလုပ္ကို လာျပီး ေကာင္းေကာင္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသးတဲ့

-Economic Uncertainty
(ႏိုင္ငံ ရဲ႔႕ စီးပါြးေရးအေနအထား..ခုဆိုရင္ေခတ္စားေနတာ..ဘာတဲ့ ..Economy Crises ဆိုလား ဘာလားပဲ.ေတာ္ေတာ္ေခတ္စားေနေလရဲ႕...း-)

-Political Uncertainty
(ႏိုင္ငံေရး အေနအထား.)

-Technological Uncertainty
(နည္းပညာ အားနည္းမႈေတြ၊ေလ်ာ့ပါးမႈေတြ၊မႏိုင္နင္းတာေတြ) စတာစတာ ေတြကလည္း အလုပ္ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္လို႔..သူတို႕ေၾကာင့္လည္း Stress ေတြ ရႏိုင္ပါတယ္တဲ့…
(Environmental Factors မွာ Internal နဲ႔ External Factors ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားတဲ့ အေသးစိတ္အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေနာက္ၾကံဳမွ ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။သူကလည္း ေနာက္ထပ္ topic တစ္ခု ေပါ့ေနာ... ဆားခ်က္ တာမဟုတ္ ပါခင္ဗ်ာ..လုပ္ငန္း ေတြအတြက္ အေရးၾကီးတယ္ဆိုရမွာပါပဲခင္ဗ်ာ)

အခုေေလာေလာ ဆယ္ေတာ့ Stress ေတြ ျဖစ္လာရင္ ဘာေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္(Physical and Emotional Effects caused by Stress) …ဆိုတာေတြ နဲ႔ ျပီးေတာ့ ဘယ္လို အေျခအေနေတြေၾကာင့္ အလုပ္ထဲ လုပ္ငန္းခြင္ထဲ မွာ အဲ့ဒီ့ Stress ေတြ က ျဖစ္လာတတ္ၾကတာလဲ (Causes of Work Stress) ဆိုတာေလးေတြ ကို သိသမွ်ထဲက ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ ေလး မ်ားပါ ….

အဲ့ဒီ့ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း က ရန္သူလို႕ ေျပာလို႕ ရတဲ့ အဲ့ဒီ့ Stress ကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသင့္သလဲ(Stress Management Strategies) ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေလးကို ေနာက္ထပ္ စာစုေလးတစ္ခု (စိတ္ ေထာင္း ကိုယ္ေၾက ေျပေလွ်ာ့ေစ-၂) အေနနဲ႔ လက္လွမ္းမီ သေလာက္ ကေလး ဆက္လက္ျပီး ေဆြးေႏြး သြား ပါရ ေစ ေနာ …


မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Monday, November 9, 2009

ေလာကၾကီးရပ္တန္႕ေတာ့မလား


ကမၻာၾကီး ပ်က္ေတာ့မယ္ ဆိုပါလား....

ကမၻာၾကီးက ေမတၱာဓါတ္ အာဟာရနဲ႕ ျဖဴစင္ျခင္း ဓါတ္စာ ေတြ ငတ္ျပတ္ေနလို႕ပ်က္ရေတာ့မွာလား......???

အျပံဳးတုေတြ နဲ႔ လွ်စ္လ်ဴရွဳျခင္း ခံ ထားရတဲ့ ကမၻာၾကီး ရဲ႕ပခံုးႏွစ္ဖက္ အထက္ ေဒါသေတြထြက္ရင္း လမ္းေလွ်ာက္သံေတြက ခပ္ျပင္းျပင္း ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့ ဒဏ္ ကို သူမခံႏိုင္လို႕မ်ားလား......???

ဒါမွမဟုတ္ သူ႕ႏွလံုးသား ပင္လယ္ျပင္က်ယ္က်ယ္ေတြထဲကို စီးေမ်ာလာတဲ့ မ်က္ရည္ပူေတြနဲ႔ ေသြးစက္ေတြေၾကာင့္ အတြင္းဒဏ္ သင္ ့သြားျခင္းေရာ ျဖစ္ေနမလား......???

သူ ရွဳမိ ရွိဳက္မိ တဲ့ ေလေျပညင္းေတြ ၾကားမွာ အခိုးေငြ႕ညစ္ျငမ္းမႈေတြ မ်ားေနတာေၾကာင္ ့အသက္ရႈရတာ မ၀ လို႕ ေရာ မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သလား . . . .???

သူ....ႏွလံုးေသြးေတြနဲ႔ ရင္းခဲ့ ပ်ိဳးခဲ့ ရတဲ့ အလွပန္းခင္းေတြ စိမ္းလန္းျခင္းေတြ ကို အၾကာၾကီး တည္ေဆာက္ခဲ့ရ ျပီးမွ တစ္ ခဏ အတြင္း ပ်က္သုန္းျခင္း အေတာ္မ်ားမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ ခံစားရင္း ရင္ကြဲနာ ႏွလံုးနာ က်သြား လို႔မ်ားလား....???

အင္း... ေတြးစရာေတြ ကေတာ့ ခပ္မ်ားမ်ား နဲ႕ေပါ့ .....

ဒီလို ကမၻာပ်က္ေတာ့မယ္...ကမၻာပ်က္ေတာ့မယ္္..နဲ႕.... ငါကိုယ္တိုင္ ကေကာ ရက္ရက္စက္စက္ ကမၻာကို ဖ်က္ ခ ဲ့မိ ေသး လား မသိ...???

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ရင္ကြဲပက္လက္ နဲ႕ သူပ်က္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းစကားဆိုးေတြ ကို ျမိန္ရည္လွ်က္ရည္ ဆိုညည္းေနၾက သံေတြ အေပၚမွာ ေတာ့ ကမၻာဆိုတဲ့ အဲ့ဒီ့ ကမၻာ က ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာ ရက္ရက္ေရာေရာ တုန္႕ျပန္နာ ၾကား ခံယူ ေန ႏိုင္ ဆဲ ပါပဲလား ....!!!!!

( မႏွင္း ေတာင္ ေမ့ေနေလာက္ပါျပီ .TAG ထားတာေလးကို အခ်ိန္လုရင္း ခံစားမိိသလို စာစုေလးအျဖစ္ ေရးခ် လိုက္မိပါတယ္ ..ျပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဒီစာကို ေရးေနစဥ္မွာ ကၽြန္ေတာ္အားနည္းတဲ့ စာလံုးေပါင္းေတြကို အမွန္၀ါက် ျပင္ဆင္ေပးတဲ့ အခန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္း ကို ခိုင္ နဲ႔ ေရႊစင္ တို႕ကို ေက်းဇူးပါလို႕ )


မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...

Tuesday, October 27, 2009

စိတ္ေထာင္းကို္ယ္ေၾက


ကၽြန္ေတာ့္ PC ပ်က္ေနတုန္း ခဏ မွာ Post တင္တာ အိမ္လည္တာ ပ်က္ကြက္ေန ခဲ့ေပမယ့္ အခင္အမင္မပ်က္ ႏႈတ္ဆက္လာၾက တဲ့ မိတ္ေဆြေတြ အားလံုး ကို ေက်းဇူးပါေနာ..
ေန႔တဒူ၀ေတြ ထဲက ကိစၥမ်ိဳးစံုေတြအၾကား အလုပ္မ်ားေနတဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ Stress နဲ႔ ပတ္သက္တာေလး မွတ္သား မိ သေလာက္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ကေလးပါ...
Stress ေတြ သိပ္မ်ားေနရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ လကၡဏာေလးေတြကို နိစၥဒူ၀ ေတြၾကားမွာ သတိထားသင့္တယ္ထင္လို႕ပါေနာ....

Stress is your body's reaction to the demands placed upon it and can have PHYSICAL and PSYCHOLOGICAL / EMOTIONAL effects on the human mind and body .Taking extra care to recognize when your body is reacting to a heightened stress level can make difference in your well-being .

The Physical Effects of Stress Include:
Rapid heart rate
Rapid breathing
Muscle tension
Headaches
Increase in blood pressure
Clammy skin
Dizziness
Rashes
Nausea
Change in sleeping pattern
Fatigue
Back Pain

Psychological / Emotional Effects of Stress Include:
Nightmares
Anxiety disorder
Low self-esteem
Forgetfulness
Lack of concentration
Increased use of drugs and alcohol
An increase in nervousness
Depression
Irritability
Anger

Health Problems Linked to High Level of Stress:
Heart disease
Diabetes
High blood pressure
Stroke
Digestive Problems
Weight Problems
Ulcers

Stress ကို ဘယ္လို Handle လုပ္သင့္သလဲ ဆိုတာကို ေတာ့ အခ်ိန္ရရင္ ေနာက္တစ္ခါမွာ ၾကိဳးစားျပီး ေရးၾကည့္ပါ ဦးမယ္ခင္ဗ်ာ ....

မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ေပ်ာ္ပါေစ
လင္းၾကယ္ျဖဴ
www.lkphyu.blogspot.com

ဆက္လက္ဖတ္ရွဴရန္...